Luks – jak widzieć dobrze!

Zaledwie 20 luksów wystarczy, by oko ludzkie mogło dostrzec rysy ludzkiej twarzy. Czym zatem jest luks, do czego służy, jak zmierzyć ilość luksów?

Luks to jednostka natężenia światła w układzie SI, oznaczona skrótem lx. Co ciekawe, natężenie oświetlenia jest jedyną wielkością światła, która nie charakteryzuje samego źródła światła jakim jest np. żarówka, świetlówka, lampa LED. Luks to ilość lumenów na jednym metrze kwadratowym.

Po co nam luksy?

Najprościej, do określenia ilości natężenia oświetlenia na danej powierzchni. Przy projektowaniu oświetlania bierze się pod uwagę charakterystykę powierzchni, by znalazła się na niej optymalna ilość światła. W zależności od przeznaczenia, dobiera się odpowiednią ilość luksów na daną powierzchnię. Zalecana ilość luksów dla poszczególnych powierzchni wg polskiej normy – PN-EN 12464-1:2004:

50 lx – przy wykonywaniu prostych czynności
100 lx – 200 lx – strefy pakowania i wysyłek
200 lx – podczas prac w warsztacie
500 lx – podczas obsługi komputera, pracach biurowych
1000 lx – w trakcie wykonywania precyzyjnych montaży (zakład jubilerski), w miejscach wykonywania kontroli jakości

Luksy, jak je zmierzyć?

Przyrządy do pomiaru natężenia oświetlenia nazywamy luksomierzami lub fotometrami. Dzięki nim możemy dokładnie określić ilość natężenia światła w danym miejscu, w pomieszczeniu, na dowolnej powierzchni lub w dowolnej przestrzeni.

Luks, a zdrowie i bezpieczeństwo

Optymalny dobór natężenia światła daje gwarancję efektywnego wykonywania pracy na danym stanowisku. Dobrze dobrane oświetlenie chroni wzrok pracownika, pozwala redukować zmęczenie oczu. Pozwala również uniknąć błędów przy obsłudze maszyn i urządzeń.

Luks w naturze

Ile światła daje nam natura? Poniżej, orientacyjne wartości zależne od różnych czynników, np. pory roku i dnia, stopnia zachmurzenia czy czystości powietrza. I tak:

0,2 lx – oświetlenie powierzchni ziemi przez Księżyc w pełni w pogodną noc
300 lx – pomieszczenie od zacienionej strony w środku dnia
5000 lx – oświetlenie słoneczne terenu na zewnątrz przy zachmurzonym niebie
100 000 – 110 000 lx  – letni słoneczny dzień przy czystym niebie na równiku